Wat zijn PFAS?
PFAS zijn door de mens gemaakte stoffen die onder andere gebruikt worden in toepassingen als textiel, waterafstotende sprays voor kleding of schoenen, voedselverpakkingsmaterialen, smeermiddelen, blusschuim en antiaanbaklagen in pannen. Van een groot aantal PFAS is bekend dat ze schadelijk zijn voor de gezondheid. PFAS komen in het milieu terecht via producten die we gebruiken en door de uitstoot en lozingen van fabrieken. Bekende voorbeelden van PFAS zijn PFOA, PFOS en GenX.

Hoe komen PFAS terecht in bronnen voor drinkwater?
Via de lucht en het afvalwater verspreiden PFAS zich naar bodem en oppervlaktewater. Zo komen ze ook in bronnen voor drinkwater terecht, zoals Maaswater en uiteindelijk ook grondwater. WML gebruikt grondwater (75%) en Maaswater (25%) voor de bereiding van drinkwater. PFAS breken slecht af en blijven daardoor bijna oneindig in het milieu aanwezig. Ze worden daarom ook wel ‘forever chemicals’ genoemd.

Zitten er PFAS in het kraanwater?
Ja, met uiterst gevoelige meetmethoden (die tot 1 miljardste gram gaan) worden hele kleine hoeveelheden PFAS aangetoond in drinkwater uit de kraan. Alle Nederlandse drinkwaterbedrijven voldoen aan de Europese norm voor PFAS in drinkwater. Die norm is in december 2020 nog aangescherpt, met de opdracht om daar in 2026 aan te voldoen. Het RIVM adviseert nu een strengere richtwaarde. Kraanwater gemaakt uit grondwater voldoet over het algemeen aan de richtwaarde die het RIVM voorstelt. Kraanwater geproduceerd uit oppervlaktewater voldoet daar niet altijd overal aan.

Is het kraanwater nog veilig?
Het RIVM geeft aan dat mensen het water uit de kraan veilig kunnen blijven drinken. De gezondheidskundige grenswaarde voor PFAS wordt niet overschreden via kraanwater. Deze wordt overschreden door de hoeveelheid PFAS die mensen binnenkrijgen uit voedsel en kraanwater samen. De bijdrage van voedsel is 83-98% en die van drinkwater 2-17%.

Mensen kunnen zelf weinig doen om PFAS in voedsel en drinkwater te vermijden. Dit komt doordat PFAS in veel verschillende voedingsmiddelen voorkomen. Voldoende water drinken en gevarieerde voeding zijn van groot belang om gezond te blijven, zelfs al krijg je er kleine hoeveelheden PFAS mee binnen.

Wat vindt WML van PFAS?
WML vindt het belangrijk dat er nader onderzoek wordt gedaan. Stoffen als PFAS horen niet thuis in het milieu en zeker niet in bronnen voor drinkwater. Omdat PFAS niet of nauwelijks afbreken, is het belangrijk om uitstoot te voorkomen. De Nederlandse drinkwaterbedrijven pleiten al jaren voor meer bescherming van drinkwaterbronnen tegen vervuiling. Het nieuwe RIVM-advies is voor de drinkwaterbedrijven aanleiding om een totaalverbod op PFAS te eisen.

PFAS in Limburgs drinkwater
Uitgaande van de meetgegevens 2022 voldoet WML op alle winlocaties ruimschoots aan de Europese Drinkwater Richtlijn voor PFAS. Ook voldoet WML voor verreweg de meeste winlocaties aan de recente advieswaarden van RIVM. Op twee van de 21 winlocaties voldoet WML niet in alle gevallen aan de advieswaarde.

ng/l = nanogram per liter / 1 nanogram is 1 miljardste gram / PEQ = PFOA-Equivalenten

WML doet onderzoek en zet zich in om op deze locaties bestaande zuiveringsprocessen te finetunen om de gehaltes van PFAS in drinkwater te verlagen. 

Verder vraagt WML, net als de hele Nederlandse drinkwatersector, naar een totaalverbod op productie, toepassing en emissie van PFAS. Want dit is snelste en meest effectieve oplossing om blootstelling aan PFAS te verlagen omwille van de volksgezondheid, milieu en de Kaderrichtlijn Water. Wat niet in de bronnen voor drinkwater terecht komt, hoeven de drinkwaterbedrijven er ook niet uit te zuiveren.

Lees meer over waterkwaliteit
Het drinkwater in Nederland wordt zeer streng gecontroleerd. De Inspectie Leefomgeving en Transport ziet daarop toe. We controleren dagelijks van de bron tot de kraan bij mensen thuis. WML neemt hiervoor jaarlijks duizenden monsters die worden geanalyseerd in ons waterlaboratorium. Lees hier meer over de kwaliteit en samenstelling van Limburgs drinkwater.